نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین کریمی مقدم ¹
• سوگند قاسم زاده ²
• علی اکبر ارجمندنیا ³

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

² استادیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانشیار گروه روان‌شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش خانواده مبتنی بر طرحواره بر مدیریت هیجان در نوجوانان ناسازگار انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف، جزء پژوهش‎ های کاربردی است و برحسب نحوۀ گردآوری داده‌ها، از نوع پژوهش‌های نیمه‌آزمایشی با طرح دوگروهی و انتساب تصادفی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون است. جامعه آماری این تحقیق شامل نوجوانان با مشکلات رفتاری دوره اول متوسطه شهر بجنورد می‌باشد. شرکت‌کننده‌ها، بالاترین نمره ناسازگاری را در پرسشنامه مبتنی بر تجربه آخنباخ فرم والدین کسب کرده و سپس در دو گروه کنترل و آزمایش با تعداد 15 نفر در هر گروه به صورت تصادفی قرار گرفتند. به شرکت‌کنندگان دو گروه قبل و بعد از اجرای برنامه مداخله، پرسشنامه ها به عنوان پیش‌آزمون و پس‌آزمون جهت تکمیل داده شد. افراد گروه آزمایش طی 13جلسه مورد آموزش خانواده مبتنی بر طرحواره قرار گرفتند و گروه کنترل در این مدت هیچ گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. نتایج تحقیق در رابطه با تنظیم رفتاری هیجان نشان می‌دهد که برنامه آموزش خانواده مبتنی بر طرحواره به‌طور معناداری در سطح 01/0p= بر مولفه‌های «کناره گیری» و «جستجوی حمایت اجتماعی» موثر بوده و در سطح 05/0=p بر مولفه‌های «اقدام به کارهای دیگر»، «رویارویی فعال» و «نادیده گرفتن» تاثیری نداشته است. همچنین یافته‌ها در رابطه مولفه‌ها‌ی تنظیم شناختی هیجان، یعنی «راهبردهای سازش‌یافته» و «راهبردهای سازش‌نایافته» در سطح 01/0=p معنادار است. آموزش خانواده مبتنی بر طرحواره می‌تواند در برخی موارد موجب بهبود و افزایش مولفه‌های مدیریت هیجان در نوجوانان با مشکلات رفتاری شود و از پیشگیری تا توانبخشی تاثیرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها

• آموزش خانواده مبتنی بر طرحواره
• تنظیم هیجان
• مدیریت هیجانات
• نوجوانان ناسازگار

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Schema-based Family Education Program on Emotion Management in Maladapted Adolescents

نویسندگان [English]

• hosein karimimoghadam ¹
• sogand ghasemzadeh ²
• Ali Akbar Arjmandnia ³

¹ MSc. Student of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.

² Assistant Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.

³ Associate Professor, Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Psychology and Education, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

This present study aimed to investigate the effectiveness of schema-based family education program on emotion management in maladapted adolescents. The present study is a part of applied research in terms of purpose and quasi-experimental research in terms of method of data collection with two-group design and randomly with pre-test and post-test. The statistical population of this study includes adolescents with behavioral problems. Participants were the students who received the highest scores among the students of the three schools in the Achenbach system of empirically-based assessment and then were randomly divided into two groups of control and experiment with 15 people in each group. cohabitation of parents, general health for participating parents, as well as exclusion criteria including acute or chronic physical illness or any other medical illness that precludes attendance In meetings, receive other psychological intervention, undergo a similar program, and receive medication from participants. Participants in both groups were given questionnaires as pre-test and post-test to complete before and after the intervention program. The experimental group was trained in schema-based family education training for 13 sessions and the control group did not receive any intervention during this period. The results of research on emotion behavioral regulation show that schema-based family education program at the level of p= 0.01 was significantly effective on the components of "withdrawal" and "seeking social support" and at the level of p= 0.05, it did not affect the components of "seeking distraction", "Actively approaching" and "ignoring". Findings are also significant with the components of cognitive emotion regulation, "adapted strategies" and "non-adapted strategies" at the level of p= 0.01. Schema-based family education program can in some cases improve and enhance the components of emotion management in adolescents with behavioral problems and can be effective from prevention to rehabilitation. The results showed that both components of cognitive emotion regulation, as well as some components of emotion behavioral regulation (withdrawal and actively approaching), are affected by schema-based family education programs.

کلیدواژه‌ها [English]

• emotion management
• . emotion regulation
• schema-based family education
• maladapted adolescents