رضا خجسته مهر؛ زهرا خرسندی؛ ذبیح الله عباسپور
چکیده
یافتن متغیرهای مؤثر در موفقیت ازدواج همواره مورد توجه مشاوران و رواندرمانگران بوده است. اخلاق رابطهای به اعتماد، عدالت، وفاداری، مسئولیت‌پذیری و استحقاق (شایستگی) در روابط اشاره دارد و منصفانه بودن روابط را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دارای دو بعد عمودی (اخلاق در خانواده اصلی) و افقی (روابط بین همسران) است. هدف پژوهش حاضر تعیین اخلاق ...
بیشتر
یافتن متغیرهای مؤثر در موفقیت ازدواج همواره مورد توجه مشاوران و رواندرمانگران بوده است. اخلاق رابطهای به اعتماد، عدالت، وفاداری، مسئولیت‌پذیری و استحقاق (شایستگی) در روابط اشاره دارد و منصفانه بودن روابط را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دارای دو بعد عمودی (اخلاق در خانواده اصلی) و افقی (روابط بین همسران) است. هدف پژوهش حاضر تعیین اخلاق رابطهای به‌عنوان پیشبین موفقیت و شکست ازدواج زنان بود. جامعه موردمطالعه در پژوهش حاضر زنان متقاضی طلاق و عادی شهر اهواز بودند. نمونه پژوهش شامل 150 زن متقاضی طلاق و 150 زن عادی بودند که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان مقیاس اخلاق رابطهای و پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی محقق ساخته را تکمیل کردند. در این پژوهش برای تحلیل دادهها از روش تحلیل ممیز استفاده شد. نتایج نشان داد که ترکیب خطی مؤلفه‌های اخلاق رابطهای در خانواده اصلی و مؤلفه‌های اخلاق رابطهای در روابط زناشویی پیشبین قوی موفقیت و شکست ازدواج زنان بود و روش تحلیل ممیز تفکیکی نشان داد که مؤلفه‌های عدالت و انصاف، وفاداری و استحقاق در خانواده اصلی و مؤلفه‌های عدالت و انصاف و وفاداری در روابط زناشویی هرکدام به‌تنهایی موفقیت و شکست ازدواج را به‌خوبی از هم تفکیک کردند؛ اما مؤلفه استحقاق در روابط زناشویی به‌تنهایی قادر به تفکیک موفقیت و شکست ازدواج نبود. اخلاق رابطهای افقی نسبت به اخلاق رابطهای عمودی نیز قدرت پیشبین قویتری دارد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که اخلاق رابطهای نقش تعیین‌کننده‌ای در پیش‌بینی کارکردهای خانواده و ماندگاری روابط زناشویی دارد. بر این اساس با توجه به تأثیر اخلاق رابطهای پیشنهاد میشود که متغیر مذکور در پایداری ازدواج مورد توجه قرار گیرد.
عبدالعباس ظهیری؛ سودابه بساک نژاد؛ ذبیح الله عباس پور
چکیده
پیمان شکنی زناشویی یک رابطه عاشقانه یا درگیری عاطفی است که منجر به نقص تعهد رابطه زناشویی و شکل گیری درجاتی از صمیمیت عاطفی و فزیکی با فردی خارج از این رابطه می شود. هدف پژوهش حاضر اثر بخشی زوج درمانی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی برسبک های حل تعارض، رضایت زناشویی و کیفیت زندگی زوجین دارای سابقه پیمان شکنی بود.بدین منظور از بین زوج ...
بیشتر
پیمان شکنی زناشویی یک رابطه عاشقانه یا درگیری عاطفی است که منجر به نقص تعهد رابطه زناشویی و شکل گیری درجاتی از صمیمیت عاطفی و فزیکی با فردی خارج از این رابطه می شود. هدف پژوهش حاضر اثر بخشی زوج درمانی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی برسبک های حل تعارض، رضایت زناشویی و کیفیت زندگی زوجین دارای سابقه پیمان شکنی بود.بدین منظور از بین زوج های دارای سابقه پیمان شکنی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اهواز در سال 98 چهار زوج وارد مرحله درمان شدند.در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چند گانه استفاده شد.پروتکل درمانی زوج درمانی مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی در دو تا چهار مرحله خط پایه،هشت تا ده جلسه مداخله و دو ماه پیگیری اجرا شد و زوج ها به پرسشنامه های کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL)، سبک های حل تعارض رحیم در زوجین (ROCI-II) و رضایتمندی زناشویی اِنریچ (EMS)پاسخ دادند.نتایج نشان داد میزان بهبودی در مرحله پس از درمان و پیگیری در رضایت زناشویی در مرحله پس از درمان و پیگیری 76/44و85/45،در حل تعارض و 88/39 و 54/48و در کیفیت زندگی 30/26 و 42/20 بود.بنابراین این رویکرد بر اهداف درمان اثر بخش بوده است. بنابر این از درمان مبتنی بر بهبود زندگی برای افزایش کیفیت زندگی و حل تعارض درافراد با سابقه پیمان شکنی در مراکز مشاوره بهره مند شد.
ایمان بهاروند؛ منصور سودانی؛ ذبیح‌اله عباسپور
چکیده
کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی یک برنامه گروهی است که با کمک ترکیبی از مراقبه ذهن‌آگاهی، آگاهی بدنی و تمرینات یوگا با هدف افزایش آگاهی انجام میشود. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تعارض مادر- فرزند و قلدری در نوجوانان مادرسرپرست شهر اهواز بود. روش پژوهش، آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون ...
بیشتر
کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی یک برنامه گروهی است که با کمک ترکیبی از مراقبه ذهن‌آگاهی، آگاهی بدنی و تمرینات یوگا با هدف افزایش آگاهی انجام میشود. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر تعارض مادر- فرزند و قلدری در نوجوانان مادرسرپرست شهر اهواز بود. روش پژوهش، آزمایشی از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه کنترل بود. در این پژوهش نمونه شامل 30 دانش‌آموز پسر مادر سرپرست بود که در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) گمارده شدند. گروه آزمایش 8 جلسه آموزش 90 دقیقه‌ای کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی را دریافت و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. هر دو گروه در مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری، پرسشنامه تعارض والد- فرزند (PCS) و پرسشنامه قلدری (IBS) را تکمیل کردند. یافته‌ها تفاوت معناداری بین عملکرد دو گروه آزمایش و کنترل در نمرات تعارض والد- فرزند و قلدری در مرحله پس‌آزمون و پیگیری را نشان داد. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت که آموزش کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی، یک آموزش مؤثر برای کاهش تعارضات والد- فرزندی و قلدری در نوجوانان مادر سرپرست است. با توجه به اثربخشی این روش، اجرای چنین جلساتی توسط روانشناسان، مشاوران مدارس و سایر درمانگران خانواده توصیه میشود.
رضا خجسته‌مهر؛ مژگان داتلی بگی؛ ذبیح‌اله عباسپور
چکیده
مواجهه زن و شوهر با موقعیت‌هایی که علایق و نیازهایشان با یکدیگر همسو نیست اجتناب ناپذیر است ولی توانایی مدیریت تفاوت‌ها به شکل سازنده می‌تواند زوجین را برای ایجاد یک رابطه صمیمی یاری دهد. در فرهنگ اسلامی، مدارا بهترین شیوه برخورد با تفاوت‌ها در عرصه روابط انسانی معرفی شده است. هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی صمیمیت زناشویی بر اساس مدل ...
بیشتر
مواجهه زن و شوهر با موقعیت‌هایی که علایق و نیازهایشان با یکدیگر همسو نیست اجتناب ناپذیر است ولی توانایی مدیریت تفاوت‌ها به شکل سازنده می‌تواند زوجین را برای ایجاد یک رابطه صمیمی یاری دهد. در فرهنگ اسلامی، مدارا بهترین شیوه برخورد با تفاوت‌ها در عرصه روابط انسانی معرفی شده است. هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی صمیمیت زناشویی بر اساس مدل مدارای دینی در روابط همسران بود. تعداد 240 فرد متأهل (118زن و 122مرد) در این پژوهش شرکت کردند و از آنان خواسته شد مقیاس مدارا در روابط همسران (TSRS) و مقیاس صمیمیت (IS) را تکمیل کنند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مؤلفه‌های چهارگانه مدارا (همدلی و پذیرش همسر، کنترل هیجانی و صبر و تحمل، تسهیل فرایند رشد و شکوفایی همسر و احسان و گذشت نسبت به همسر) و نمره کل آن با صمیمیت زناشویی رابطه مثبت معنادار دارد. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد از بین چهار مؤلفه مدارا در روابط همسران به ترتیب متغیر همدلی و پذیرش و احسان و گذشت نسبت به همسر بیشترین سهم را در پیش‌بینی صمیمیت زناشویی دارند. دو متغیر باقیمانده‌ی کنترل هیجانی و صبر و تحمل و تسهیل فرایند رشد و شکوفایی همسر به دلیل همپوشی با دیگر متغیرهای پیشبین از مدل رگرسیون خارج شدند. بر اساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که مدارا با رویکرد اسلامی نقش تعیین‌کننده‌ای در پیش‌بینی صمیمیت زناشویی ایفا میکند. یافته‌های به‌دست آمده از پژوهش حاضر می‌تواند مورد استفاده متخصصان و درمانگران خانواده قرار گیرد.
رضا خجسته‌مهر؛ نرگس اسمعیلی بابادی؛ ذبیح‌اله عباسپور
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 61-74
چکیده
اخلاق رابطهای بیانگر منصفانه یا غیرمنصفانه بودن روابط صمیمی است. مباحث اعتماد، عدالت، وفادری و احساس محق بودن از جمله مباحثی هستند که اخلاق رابطهای را شکل می‌دهند و اخلاق رابطهای می‌طلبد افراد مسئولیت عواقب اعمالشان را بپذیرند. مقیاس اخلاق رابطهای (RES) شامل دو مؤلفه عمودی و افقی است. مقیاس اخلاق رابطهای عمودی، اخلاق رابطهای ...
بیشتر
اخلاق رابطهای بیانگر منصفانه یا غیرمنصفانه بودن روابط صمیمی است. مباحث اعتماد، عدالت، وفادری و احساس محق بودن از جمله مباحثی هستند که اخلاق رابطهای را شکل می‌دهند و اخلاق رابطهای می‌طلبد افراد مسئولیت عواقب اعمالشان را بپذیرند. مقیاس اخلاق رابطهای (RES) شامل دو مؤلفه عمودی و افقی است. مقیاس اخلاق رابطهای عمودی، اخلاق رابطهای در خانواده اصلی و مادههای مقیاس اخلاق رابطهای افقی، روابط فعلی فرد با همسرش را اندازه‌گیری میکند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس اخلاق رابطهای (RES) بود. به منظور دست‌یابی به این هدف، 208 شرکتکننده متأهل (89 مرد، 119 زن) مقیاس‌های اخلاق رابطهای (RES)، مقیاس ارزیابی رابطه (RAS) و سنجه ادراک انصاف (MEP < /span>) را تکمیل کردند. یافته‌ها ساختار شش عاملی مقیاس اخلاق رابطهای (RES) را تأیید کردند. همچنین یافته‌ها نشان داد مقیاس اخلاق رابطهای از روایی سازه همزمان و پایایی مطلوبی برخوردار است. یافته‌های پژوهش مشخص ساخت که مقیاس اخلاق رابطهای برای مطالعات پژوهشی کاربرد دارد و استفاده از این مقیاس برای ارزیابی اخلاق رابطهای زوجین در مشاوره و درمان زناشویی به روانشناسان و مشاوران خانواده توصیه میشود.
رضا خجسته‌مهر؛ نوشین روشن‌روان؛ ذبیح اله عباسپور
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 81-92
چکیده
چکیده: دیدگاه‌فهمی به‌عنوان جنبه‌ی شناختی همدلی، توانایی گذاشتن خود به‌جای شخص دیگر است؛ به این صورت که فرد موقعیت و شرایط دیگری را درک میکند و به‌اصطلاح با کفش او راه می‌رود و تدبر و تاملش مانند او میشود. به نظر می‌رسد که دیدگاه‌فهمی ویژگی باشد که به‌طور مساوی برای افزایش تعاملات مثبت هم در روابط عاشقانه و هم در روابط غیرعاشقانه ...
بیشتر
چکیده: دیدگاه‌فهمی به‌عنوان جنبه‌ی شناختی همدلی، توانایی گذاشتن خود به‌جای شخص دیگر است؛ به این صورت که فرد موقعیت و شرایط دیگری را درک میکند و به‌اصطلاح با کفش او راه می‌رود و تدبر و تاملش مانند او میشود. به نظر می‌رسد که دیدگاه‌فهمی ویژگی باشد که به‌طور مساوی برای افزایش تعاملات مثبت هم در روابط عاشقانه و هم در روابط غیرعاشقانه به کار می‌رود. مقیاس دیدگاه‌فهمی خود (SDPT) شامل ماده‌هایی است که دیدگاه افراد را در روابط زوجی اندازه‌گیری میکند و مقیاس دیدگاه‌فهمی همسر (ODPT) شامل ماده‌هایی است که ادراک افراد را از دیدگاه‌فهمی همسرشان می‌سنجد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس دیدگاه‌فهمی خود و مقیاس دیدگاه‌فهمی همسر بود. به‌منظور دست‌یابی به این هدف، 300 شرکت‌کننده‌ی متاهل (148 مرد، 152 زن) به مقیاس‌های دیدگاه‌فهمی خود، همسر و مقیاس همدلی باتسون (BEAS) پاسخ دادند. یافته‌ها ساختار دوعاملی مقیاس دیدگاه‌فهمی خود و ساختار دوعاملی مقیاس دیدگاه‌فهمی همسر را تایید کردند. یافته‌ها همچنین نشان داد مقیاس‌های دیدگاه‌فهمی خود و همسر از روایی سازه همزمان و پایایی مطلوبی برخوردارند. یافته‌های پژوهش مشخص ساخت که مقیاس‌های دیدگاه‌فهمی خود و همسر برای مطالعات پژوهشی کاربرد دارد و استفاده از این مقیاس‌ها در مشاوره و درمان زناشویی به روانشناسان و مشاوران خانواده توصیه میشود.
ذبیح‌اله عباسپور؛ فیض‌اله پورسردار؛ امین کرایی؛ مریم خسروانی شایان
دوره 2، شماره 2 ، آبان 1394، ، صفحه 67-78
چکیده
افسردگی، اختلال روانی شایعی است که نوجوانان را درگیر میکند و با سطوح بالای استرس، اضطراب و در بدترین حالت با خودکشی رابطه دارد؛ اما همیشه این سوال مطرح است که موثرترین درمان برای افسردگی، چیست؟ پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روان‌درمانی بین فردی خانوادهمحور بر علایم افسردگی نوجوانان انجام شد. بر این اساس سه پسر نوجوان افسرده ...
بیشتر
افسردگی، اختلال روانی شایعی است که نوجوانان را درگیر میکند و با سطوح بالای استرس، اضطراب و در بدترین حالت با خودکشی رابطه دارد؛ اما همیشه این سوال مطرح است که موثرترین درمان برای افسردگی، چیست؟ پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روان‌درمانی بین فردی خانوادهمحور بر علایم افسردگی نوجوانان انجام شد. بر این اساس سه پسر نوجوان افسرده از شهر تهران در این پژوهش شرکت کردند. در پژوهش حاضر از طرح آزمایشی تکموردی از نوع خط پایه چندگانه استفاده شد. چهارده جلسه روان‌درمانی بین فردی خانواده محور(FB-IPT) ، طی 7 هفته متوالی و دو روز در هفته برای هر سه نوجوان برگزار شد. ارزیابی در سه مرحله خط پایه، مداخله و پیگیری انجام شد و شرکت‌کنندگان در مرحله خط پایه سه بار، در مرحله مداخله پنج بار و در مرحله پیگیری دو بار به پرسشنامه خلق و احساس (MFQ) پاسخ دادند. یافته‌های پژوهش نشان داد که روان‌درمانی بینفردی خانواده محور در کاهش علایم افسردگی اثر معنادار دارد. طبق یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجهگیری کرد که ترکیب درمان فردی با سیستم خانواده، به خصوص والدین، در درمان افسردگی نوجوانان اثربخش است و بر این اساس استفاده از این روش به متخصصان این حوزه درمانی توصیه میشود.
