رضا خجسته مهر؛ زهرا خرسندی؛ ذبیح الله عباسپور
چکیده
یافتن متغیرهای مؤثر در موفقیت ازدواج همواره مورد توجه مشاوران و رواندرمانگران بوده است. اخلاق رابطهای به اعتماد، عدالت، وفاداری، مسئولیت‌پذیری و استحقاق (شایستگی) در روابط اشاره دارد و منصفانه بودن روابط را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دارای دو بعد عمودی (اخلاق در خانواده اصلی) و افقی (روابط بین همسران) است. هدف پژوهش حاضر تعیین اخلاق ...
بیشتر
یافتن متغیرهای مؤثر در موفقیت ازدواج همواره مورد توجه مشاوران و رواندرمانگران بوده است. اخلاق رابطهای به اعتماد، عدالت، وفاداری، مسئولیت‌پذیری و استحقاق (شایستگی) در روابط اشاره دارد و منصفانه بودن روابط را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دارای دو بعد عمودی (اخلاق در خانواده اصلی) و افقی (روابط بین همسران) است. هدف پژوهش حاضر تعیین اخلاق رابطهای به‌عنوان پیشبین موفقیت و شکست ازدواج زنان بود. جامعه موردمطالعه در پژوهش حاضر زنان متقاضی طلاق و عادی شهر اهواز بودند. نمونه پژوهش شامل 150 زن متقاضی طلاق و 150 زن عادی بودند که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. شرکتکنندگان مقیاس اخلاق رابطهای و پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی محقق ساخته را تکمیل کردند. در این پژوهش برای تحلیل دادهها از روش تحلیل ممیز استفاده شد. نتایج نشان داد که ترکیب خطی مؤلفه‌های اخلاق رابطهای در خانواده اصلی و مؤلفه‌های اخلاق رابطهای در روابط زناشویی پیشبین قوی موفقیت و شکست ازدواج زنان بود و روش تحلیل ممیز تفکیکی نشان داد که مؤلفه‌های عدالت و انصاف، وفاداری و استحقاق در خانواده اصلی و مؤلفه‌های عدالت و انصاف و وفاداری در روابط زناشویی هرکدام به‌تنهایی موفقیت و شکست ازدواج را به‌خوبی از هم تفکیک کردند؛ اما مؤلفه استحقاق در روابط زناشویی به‌تنهایی قادر به تفکیک موفقیت و شکست ازدواج نبود. اخلاق رابطهای افقی نسبت به اخلاق رابطهای عمودی نیز قدرت پیشبین قویتری دارد؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت که اخلاق رابطهای نقش تعیین‌کننده‌ای در پیش‌بینی کارکردهای خانواده و ماندگاری روابط زناشویی دارد. بر این اساس با توجه به تأثیر اخلاق رابطهای پیشنهاد میشود که متغیر مذکور در پایداری ازدواج مورد توجه قرار گیرد.
رضا خجسته مهر؛ سارا شیرمردی؛ کیومرث بشلیده
چکیده
ررفضیلت ها که همان نقاط قوت یا ویژگیهای شخصیتی تعریف می شوند، امکان زندگی خوب یا زندگی با ارزش را فراهم می کنند و بر کیفیت روابط زناشویی اثر می گذارند. پروفایل فضیلت های زناشویی (MVP) شامل ماده هایی است که سطوح فردمحور و دیگرمحور فضیلت های زناشویی را در رابطه زناشویی می سنجد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی ویژگی های روان سنجی پروفایل فضیلت ...
بیشتر
ررفضیلت ها که همان نقاط قوت یا ویژگیهای شخصیتی تعریف می شوند، امکان زندگی خوب یا زندگی با ارزش را فراهم می کنند و بر کیفیت روابط زناشویی اثر می گذارند. پروفایل فضیلت های زناشویی (MVP) شامل ماده هایی است که سطوح فردمحور و دیگرمحور فضیلت های زناشویی را در رابطه زناشویی می سنجد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی ویژگی های روان سنجی پروفایل فضیلت های زناشویی بود. به منظور دست‌یابی به این هدف، 228 شرکت کننده ی متاهل (111زن و 109 مرد) به پروفایل فضیلت های زناشویی((MVP پاسخ دادند. یافته ها ساختار پنج عاملی MVP را تایید کردند. یافته ها همچنین نشان داد که پروفایل فضیلت های زناشویی از روایی سازه همگرا و پایایی مطلوبی برخوردار است. بنابراین، استفاده از این سنجه به پژوهشگران حوزه خانواده درمانی و ازدواج و به زوج درمانگران و مربیان برنامه های آموزش ارتباط زنان و شوهران توصیه می شود.
رضا خجستهمهر؛ مژگان داتلی بگی؛ ذبیح‌اله عباسپور
چکیده
مواجهه زن و شوهر با موقعیت‌هایی که علایق و نیازهایشان با یکدیگر همسو نیست اجتناب ناپذیر است ولی توانایی مدیریت تفاوت‌ها به شکل سازنده میتواند زوجین را برای ایجاد یک رابطه صمیمی یاری دهد. در فرهنگ اسلامی، مدارا بهترین شیوه برخورد با تفاوت‌ها در عرصه روابط انسانی معرفی شده است. هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی صمیمیت زناشویی بر اساس مدل ...
بیشتر
مواجهه زن و شوهر با موقعیت‌هایی که علایق و نیازهایشان با یکدیگر همسو نیست اجتناب ناپذیر است ولی توانایی مدیریت تفاوت‌ها به شکل سازنده میتواند زوجین را برای ایجاد یک رابطه صمیمی یاری دهد. در فرهنگ اسلامی، مدارا بهترین شیوه برخورد با تفاوت‌ها در عرصه روابط انسانی معرفی شده است. هدف پژوهش حاضر پیش‌بینی صمیمیت زناشویی بر اساس مدل مدارای دینی در روابط همسران بود. تعداد 240 فرد متأهل (118زن و 122مرد) در این پژوهش شرکت کردند و از آنان خواسته شد مقیاس مدارا در روابط همسران (TSRS) و مقیاس صمیمیت (IS) را تکمیل کنند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که مؤلفه‌های چهارگانه مدارا (همدلی و پذیرش همسر، کنترل هیجانی و صبر و تحمل، تسهیل فرایند رشد و شکوفایی همسر و احسان و گذشت نسبت به همسر) و نمره کل آن با صمیمیت زناشویی رابطه مثبت معنادار دارد. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد از بین چهار مؤلفه مدارا در روابط همسران به ترتیب متغیر همدلی و پذیرش و احسان و گذشت نسبت به همسر بیشترین سهم را در پیش‌بینی صمیمیت زناشویی دارند. دو متغیر باقیمانده‌ی کنترل هیجانی و صبر و تحمل و تسهیل فرایند رشد و شکوفایی همسر به دلیل همپوشی با دیگر متغیرهای پیشبین از مدل رگرسیون خارج شدند. بر اساس یافتههای این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که مدارا با رویکرد اسلامی نقش تعیین‌کننده‌ای در پیش‌بینی صمیمیت زناشویی ایفا میکند. یافتههای به‌دست آمده از پژوهش حاضر میتواند مورد استفاده متخصصان و درمانگران خانواده قرار گیرد.
رضا خجستهمهر؛ نرگس اسمعیلی بابادی؛ ذبیح‌اله عباسپور
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 61-74
چکیده
اخلاق رابطهای بیانگر منصفانه یا غیرمنصفانه بودن روابط صمیمی است. مباحث اعتماد، عدالت، وفادری و احساس محق بودن از جمله مباحثی هستند که اخلاق رابطهای را شکل می‌دهند و اخلاق رابطهای می‌طلبد افراد مسئولیت عواقب اعمالشان را بپذیرند. مقیاس اخلاق رابطهای (RES) شامل دو مؤلفه عمودی و افقی است. مقیاس اخلاق رابطهای عمودی، اخلاق رابطهای ...
بیشتر
اخلاق رابطهای بیانگر منصفانه یا غیرمنصفانه بودن روابط صمیمی است. مباحث اعتماد، عدالت، وفادری و احساس محق بودن از جمله مباحثی هستند که اخلاق رابطهای را شکل می‌دهند و اخلاق رابطهای می‌طلبد افراد مسئولیت عواقب اعمالشان را بپذیرند. مقیاس اخلاق رابطهای (RES) شامل دو مؤلفه عمودی و افقی است. مقیاس اخلاق رابطهای عمودی، اخلاق رابطهای در خانواده اصلی و مادههای مقیاس اخلاق رابطهای افقی، روابط فعلی فرد با همسرش را اندازه‌گیری میکند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی ویژگیهای روان‌سنجی مقیاس اخلاق رابطهای (RES) بود. به منظور دست‌یابی به این هدف، 208 شرکتکننده متأهل (89 مرد، 119 زن) مقیاس‌های اخلاق رابطهای (RES)، مقیاس ارزیابی رابطه (RAS) و سنجه ادراک انصاف (MEP < /span>) را تکمیل کردند. یافته‌ها ساختار شش عاملی مقیاس اخلاق رابطهای (RES) را تأیید کردند. همچنین یافته‌ها نشان داد مقیاس اخلاق رابطهای از روایی سازه همزمان و پایایی مطلوبی برخوردار است. یافتههای پژوهش مشخص ساخت که مقیاس اخلاق رابطهای برای مطالعات پژوهشی کاربرد دارد و استفاده از این مقیاس برای ارزیابی اخلاق رابطهای زوجین در مشاوره و درمان زناشویی به روانشناسان و مشاوران خانواده توصیه میشود.
رضا خجسته مهر؛ رزگار محمدی
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 59-70
چکیده
چکیده: تجربه خوشبختی در ازدواج منجر به رضایتمندی درونی زوجین میشود و محیط مساعدی برای رشد و سلامت فرزندان فراهم میکند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیسته زوجین متأهل از خوشبختی در ازدواج‌های پایدار بود. این مطالعه به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. به این منظور 14 زن و مرد متأهل که احساس خوشبختی می‌کردند ...
بیشتر
چکیده: تجربه خوشبختی در ازدواج منجر به رضایتمندی درونی زوجین میشود و محیط مساعدی برای رشد و سلامت فرزندان فراهم میکند. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیسته زوجین متأهل از خوشبختی در ازدواج‌های پایدار بود. این مطالعه به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی انجام شد. به این منظور 14 زن و مرد متأهل که احساس خوشبختی می‌کردند از طریق مصاحبه عمیق و اکتشافی موردمطالعه قرار گرفتند. دادهها جمعآوری، ثبت و کدگذاری شد و در قالب مضمونهای اصلی و فرعی طبقهبندی شد. تحلیل دادهها منجر به شناسایی 256 کد اولیه، 21 مضمون فرعی و پنج مضمون اصلی احساس خوشبختی، عوامل معنوی و اخلاقی در خوشبختی، حضور دیگران، رفتارهای مولد خوشبختی و ازدواج.
رضا خجستهمهر؛ نوشین روشن‌روان؛ ذبیح اله عباسپور
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1395، ، صفحه 81-92
چکیده
چکیده: دیدگاه‌فهمی به‌عنوان جنبه‌ی شناختی همدلی، توانایی گذاشتن خود به‌جای شخص دیگر است؛ به این صورت که فرد موقعیت و شرایط دیگری را درک میکند و به‌اصطلاح با کفش او راه می‌رود و تدبر و تاملش مانند او میشود. به نظر میرسد که دیدگاه‌فهمی ویژگی باشد که به‌طور مساوی برای افزایش تعاملات مثبت هم در روابط عاشقانه و هم در روابط غیرعاشقانه ...
بیشتر
چکیده: دیدگاه‌فهمی به‌عنوان جنبه‌ی شناختی همدلی، توانایی گذاشتن خود به‌جای شخص دیگر است؛ به این صورت که فرد موقعیت و شرایط دیگری را درک میکند و به‌اصطلاح با کفش او راه می‌رود و تدبر و تاملش مانند او میشود. به نظر میرسد که دیدگاه‌فهمی ویژگی باشد که به‌طور مساوی برای افزایش تعاملات مثبت هم در روابط عاشقانه و هم در روابط غیرعاشقانه به کار می‌رود. مقیاس دیدگاه‌فهمی خود (SDPT) شامل ماده‌هایی است که دیدگاه افراد را در روابط زوجی اندازه‌گیری میکند و مقیاس دیدگاه‌فهمی همسر (ODPT) شامل ماده‌هایی است که ادراک افراد را از دیدگاه‌فهمی همسرشان می‌سنجد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی ویژگیهای روان‌سنجی مقیاس دیدگاه‌فهمی خود و مقیاس دیدگاه‌فهمی همسر بود. به‌منظور دست‌یابی به این هدف، 300 شرکت‌کننده‌ی متاهل (148 مرد، 152 زن) به مقیاس‌های دیدگاه‌فهمی خود، همسر و مقیاس همدلی باتسون (BEAS) پاسخ دادند. یافته‌ها ساختار دوعاملی مقیاس دیدگاه‌فهمی خود و ساختار دوعاملی مقیاس دیدگاه‌فهمی همسر را تایید کردند. یافته‌ها همچنین نشان داد مقیاس‌های دیدگاه‌فهمی خود و همسر از روایی سازه همزمان و پایایی مطلوبی برخوردارند. یافتههای پژوهش مشخص ساخت که مقیاس‌های دیدگاه‌فهمی خود و همسر برای مطالعات پژوهشی کاربرد دارد و استفاده از این مقیاس‌ها در مشاوره و درمان زناشویی به روانشناسان و مشاوران خانواده توصیه میشود.
رضا خجستهمهر؛ زینب دانیالی؛ خدیجه شیرالی‌نیا
دوره 2، شماره 2 ، آبان 1394، ، صفحه 39-50
چکیده
<span lang="FA" style="font-family:;" b="" nazanin";="" roman";="" "times="" new="" roman";"="">گردید. تحلیل تجارب مشارکتکنندگان منجر به شناسایی 551 کد اولیه، 17 زیرمضمون و 5 مضمون اصلی شامل آمادگی درونفردی، آمادگی بینفردی، آمادگی موقعیتی، الزامآوری نیازها و حمایت اجتماعی شد. نتایج نشان داد که عواملی مانند ...
بیشتر
<span lang="FA" style="font-family:;" b="" nazanin";="" roman";="" "times="" new="" roman";"="">گردید. تحلیل تجارب مشارکتکنندگان منجر به شناسایی 551 کد اولیه، 17 زیرمضمون و 5 مضمون اصلی شامل آمادگی درونفردی، آمادگی بینفردی، آمادگی موقعیتی، الزامآوری نیازها و حمایت اجتماعی شد. نتایج نشان داد که عواملی مانند آمادگی اخلاقی، عاطفی و روانی برای ازدواج، کسب استقلال عاطفی و مالی از خانواده اصلی، آمادگی فداکاری، گذشت و متعهدبودن در قبال همسر، پذیرش مسوولیتها و چالشهای زندگی مشترک، کسب مهارتهای لازم برای زندگی مشترک، ملاکگذاری برای انتخاب همسر، طی کردن دوره شناخت، کسب تجربیاتی از زندگی مشترک اطرافیان و زندگی دانشجویی، آمادگی سنی، الزامآوربودن نیازها و حمایت اطرافیان، نقش مهمی در آمادگی افراد برای ازدواج ایفا میکنند. بنابراین ضروری است در برنامههای آمادگی ازدواج که برای نوجوانان و جوانان اجرا میشود به این عوامل مهم توجه شود.
رضا خجستهمهر؛ احسان پارسی؛ خدیجه شیرالی‌نیا
دوره 2، شماره 1 ، آبان 1394، ، صفحه 49-58
چکیده
پژوهشهای مربوط به ازدواج نشان می‌دهد که مبادلات هیجانی زوجین یکی از قوی‌ترین پیش‌بین‌های کیفیت و ثبات زندگی زناشویی است. اما در این بین هیجانهای منفی چه نقشی را در تبادلات زناشویی مخرب زنان ایفا میکنند؟ نقش هیجانهای مثبت در کاهش تبادلات زناشویی مخرب زنان چیست؟ پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این پرسشها، نقش تعدیلکننده ...
بیشتر
پژوهشهای مربوط به ازدواج نشان می‌دهد که مبادلات هیجانی زوجین یکی از قوی‌ترین پیش‌بین‌های کیفیت و ثبات زندگی زناشویی است. اما در این بین هیجانهای منفی چه نقشی را در تبادلات زناشویی مخرب زنان ایفا میکنند؟ نقش هیجانهای مثبت در کاهش تبادلات زناشویی مخرب زنان چیست؟ پژوهش حاضر در صدد پاسخگویی به این پرسشها، نقش تعدیلکننده هیجان مثبت در رابطه بین هیجان منفی و تبادلات زناشویی مخرب را مورد بررسی قرار داد. صدو بیست و پنج زن متاهل در پژوهش حاضر شرکت کردند. از شرکتکنندگان خواسته شد تا مقیاس هیجانهای منفی (NES)، مقیاس تبادل زناشویی مخرب (DME) و مقیاس هیجانهای مثبت (PES) را تکمیل کنند. نتایج پژوهش نشان داد که بین هیجانهای منفی با تبادلات زناشویی مخرب زنان رابطه مثبت وجود دارد و هیجان مثبت میتواند رابطه بین هیجانهای منفی با تبادلات زناشویی مخرب زنان را تعدیل کند. بر اساس یافتههای این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که رابطه مثبت میان هیجانهای منفی و تبادلات زناشویی مخرب، برای زنانی که هیجانهای مثبت کمتری دارند، بیشتر از زنانی است که هیجانهای مثبت بیشتری دارند. نتایج پژوهش حاضر میتواند به درک نقش مهمی که هیجانهای مثبت و منفی در موفقیت ازدواج ایفا میکنند کمک کند و به طراحی مداخلاتی که کارکرد هیجانی زوجین را بهبود می‌بخشند یاری رساند.
رضا خجستهمهر؛ محبوبه کراچیان؛ خدیجه شیرالی‌نیا
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 31-40
چکیده
: پژوهشهای متعدد نشان می‌دهند که سبکهای دلبستگی میتواند تاثیر مهمی بر کیفیت زناشویی افراد داشته باشد. این تاثیر میتواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم و در تعامل با سایر متغیرهای روانشناختی باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات مستقیم و غیرمستقیم سبکهای دلبستگی از طریق ادراک رفتارهای فداکارانه بر کیفیت زناشویی انجام شد. به ...
بیشتر
: پژوهشهای متعدد نشان می‌دهند که سبکهای دلبستگی میتواند تاثیر مهمی بر کیفیت زناشویی افراد داشته باشد. این تاثیر میتواند به صورت مستقیم و غیرمستقیم و در تعامل با سایر متغیرهای روانشناختی باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات مستقیم و غیرمستقیم سبکهای دلبستگی از طریق ادراک رفتارهای فداکارانه بر کیفیت زناشویی انجام شد. به این منظور تعداد 130 زن متاهل از دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز در پژوهش شرکت کردند و به پرسشنامه تجدید نظر شده تجارب در روابط نزدیک (ECR-R)، مقیاس ادراک رفتارهای فداکارانه (PSM) و مقیاس ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ (MMQ) پاسخ دادند. مدل ارزیابی شده در نمونه پژوهش از شاخصهای برازندگی قابل قبولی برخوردار بود. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که دلبستگی اضطرابی از طریق رفتارهای فداکارانه همسر اثر مستقیم و غیرمستقیم بر کیفیت زناشویی دارد، اما دلبستگی اجتنابی به صورت مستقیم بر کیفیت زناشویی تاثیر ندارد و تاثیر آن از طریق ادراک رفتارهای فداکارانه است. یافتههای پژوهش حاضر نشان داد رابطه بین سبکهای دلبستگی و کیفیت زناشویی یک رابطه خطی ساده نیست بلکه ادراک رفتارهای فداکارانه همسر در این میان نقش واسطه‌ای دارد. براساس یافتههای پژوهش حاضر، ضروری به نظر میرسد که درمانگران در فرایند بهبودبخشی به روابط زوجین، به تاثیر مهمی که سیستم‌های دلبستگی افراد بر ادراک رفتارهای فداکارانه همسران دارد توجه داشته باشند.
رضا خجستهمهر؛ عباس امان‌الهی؛ اسماعیل زهره‌ای؛ غلامرضا رجبی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 41-52
چکیده
: هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه سبکهای دلبستگی (اضطرابی و اجتنابی) و اِسنادهای ارتباطی (اِسناد علّی و اِسناد مسوولیت) با خشونت علیه زنان بود. 130 زن خشوتدیده مراجعهکننده به اورژانس اجتماعی شهر شیراز به پرسشنامه تجدید نظر شده تجارب در روابط نزدیک (ECR-R)، مقیاس اِسنادهای ارتباطی (RAM) و پرسشنامه خشونت نسبت به زنان (VTWI) پاسخ دادند. نتایج ...
بیشتر
: هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه سبکهای دلبستگی (اضطرابی و اجتنابی) و اِسنادهای ارتباطی (اِسناد علّی و اِسناد مسوولیت) با خشونت علیه زنان بود. 130 زن خشوتدیده مراجعهکننده به اورژانس اجتماعی شهر شیراز به پرسشنامه تجدید نظر شده تجارب در روابط نزدیک (ECR-R)، مقیاس اِسنادهای ارتباطی (RAM) و پرسشنامه خشونت نسبت به زنان (VTWI) پاسخ دادند. نتایج پژوهش نشان داد که بین هر یک از متغیرهای پیشبین دلبستگی اضطرابی، دلبستگی اجتنابی، اِسناد علّی و اِسناد مسوولیت، با خشونتدیدگی زنان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین نتیجه تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای پیشبین دلبستگی اضطرابی، دلبستگی اجتنابی، اِسناد علّی و اِسناد مسوولیت، بخشی از واریانس خشونت علیه زنان را تبیین میکنند. بر اساس یافتههای این پژوهش، میتوان نتیجه گرفت که ترس فراگیر از طرد شدن و وابستگی بیش از حد به همسر در افراد اضطرابی، گریزان بودن از صمیمت و دوریگزینی از شوهر در افراد اجتنابی، تمرکز بیش از حد به رفتارهای منفی همسر در زنان با اِسنادهای علّی و همچنین به دنبال مقصر بودن و سرزنش کردن همسر در زنان با اِسنادهای مسوولیت میتواند زمینههای خشونت علیه زنان را به وجود آورد. نتایج پژوهش حاضر میتواند به درمانگران جهت شناسایی عوامل موثر در زمینهی خشونت علیه زنان کمک کند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که به وجود آمدن خشونت علیه زنان فقط محدود به نقش مردان نمیشود، بلکه زنان و ویژگیهای ارتباطی آنها نقش بسیاری در ایجاد این معضل دارند.
